Wat vertelt een olie analyse?
Olie kan met een gerust hard ‘het bloed’ van de installatie worden genoemd. Niet alleen omdat het medium vuil en warmte afvoert en vermogen overbrengt, maar tevens omdat de samenstelling en eigenschappen veel informatie bevatten over de conditie van de installatie. Om die reden is het verstandig de kwaliteit van de olie regelmatig te controleren door middel van olie analyse. Eenvoudig via onsite monitoring of maximaal uitgebreid middels een analyse door een gespecialiseerd laboratorium
Onsite monitoren
Een praktische methode om de kwaliteit van olie in de gaten te houden is ‘onsite monitoren’. Hierbij wordt direct bij de applicatie een monster genomen en worden de belangrijkste parameters gemeten en beoordeeld. Een eerste belangrijke parameter is vervuiling door vaste deeltjes gevolgd door vervuiling door water en de viscositeit of geleidbaarheid.
Deeltjes
Voor het tellen van vaste deeltjes zijn speciale sensoren (in deeltjestellers) beschikbaar waarbij het belangrijk is om ook de allerkleinste vaste deeltjes – tot ongeveer 4 µm – mee te nemen. De aantallen deeltjes en de grootte geven een indicatie over mogelijke slijtageprocessen in het systeem en eventueel op stapel staande storingen. Tevens vormen zij een indicatie of de juiste filtersystemen zijn toegepast en of de filterelementen eventueel aan vervanging toe zijn.
Water
Het meten van de aanwezigheid van water is belangrijk omdat water onder andere oxidatie in de smeerolie in de hand werkt, de elektrische geleidbaarheid verhoogt en de groei van micro-organismen bevordert. Kortom, de olie veroudert bij de aanwezigheid van water sneller en kan door corrosieproducten en micro-organismen systemen verstoppen en ontregelen. Het vroegtijdig analyseren van water en het nemen van maatregelen om water uit het systeem te houden kan dan ook veel problemen voorkomen.
Geleidbaarheid
De viscositeit en geleidbaarheid – en vooral de verandering daarvan – zijn tot slot een graadmeter voor mogelijke veranderingen van de samenstelling van de olie. Een stabiele waarde geeft een stabiele situatie aan. Veranderingen zijn aanleiding tot nader onderzoek en mogelijk modificaties aan het systeem.
Online metingen:
Naast individuele onsite analyses, is het ook mogelijk om oliebaden continu te monitoren via online meetsensoren. Vooral bij kritische systemen biedt het een uitkomst wanneer water in de olie, temperatuur, vervuiling en nog vele andere belangrijke parameters voortdurend in de gaten te kunnen houden. Dit biedt immers de mogelijkheid direct maatregelen te nemen bij over- of onderschrijding van vooraf ingestelde alarmwaarden.
PMG beschikt over de kennis, hard- en software om ‘online monitoring’ ook in uw systeem te realiseren. Hiermee zijn alle olieparameters direct op de PC in de controlekamer beschikbaar en zijn de trends in de olie en het procesequipment direct af te lezen.
Analyse in een laboratorium
Voorafgaande aan het laten uitvoeren van een olieanalyse in een laboratorium is het belangrijk om vast te stellen wat de achterliggende reden is van deze analyse. Afhankelijk van het antwoord op deze vraag is namelijk te bepalen welke analyses precies moeten worden uitgevoerd. Het gebeurt wat dat betreft te vaak dat bedrijven een standaard analyse laten uitvoeren waarmee zij hun doel voorbijschieten en relevante informatie niet wordt verkregen.
Weet bijvoorbeeld dat analyse van oliemonsters niet alleen geschikt is voor systemen met grote buffertanks maar ook voor applicaties waarin veel minder olie circuleert. In het laatste geval is een analyse wellicht niet het meest rendabel om de standtijd van de olie te verlengen, maar wél om erachter te komen of zich bepaalde slijtageprocessen afspelen.
Monstername
Betrouwbare analysewaarden staan of vallen met de kwaliteit van het oliemonster. De monstername moet dan ook schoon en op een geschikte plaats in het systeem worden uitgevoerd; waar turbulente stroming heerst en het monster representatief is voor het systeem. Daarnaast dient de olie opgevangen te worden in een schoon monstername flesje.
Met het opsturen van het oliemonster worden tevens relevante parameters verstrekt aan het laboratorium. Hierbij valt te denken aan het type olie, het aantal draaiuren dat de olie in gebruik is en waar mogelijk het aantal bijgevulde liters over deze gebruiksperiode.
In het laboratorium worden vervolgens de gevraagde analyses uitgevoerd. Daarbij zijn veel meer mogelijkheden beschikbaar dan bij een onsite analyse. Onder andere de chemische samenstelling is veel gedetailleerder te onderzoeken waarbij onder meer wordt gekeken naar de diverse additieven zoals viscositeitsverbeteraars, anti-slijtage stoffen, anti-schuim middelen, corrosieremmers en antioxidanten.
Onsite of laboratorium?
Analyse door een laboratorium is vooral geschikt voor monsters die trendmatig worden genomen en waarvan de resultaten onder meer worden gebruikt voor historieopbouw. Wanneer een machine of installatie mankementen vertoont, of wanneer er storingen optreden die in relatie kunnen staan met een degradatie van de (smeer)olie, is het mogelijk om een spoed analyse te laten uitvoeren waarvan de uitslag vrijwel direct beschikbaar is.
Interpretatie meetwaarden
Tot slot: zorg ervoor dat waarden worden geïnterpreteerd door mensen – of algoritmes – met kennis van zaken. Zeker bij het gebruikmaken van diensten van een laboratorium is het aan te bevelen om goede afspraken te maken over de te leveren dienst. Dit voorkomt het aanleveren van een lijst met uitsluitend gemeten waarden in plaats van een compleet rapport inclusief conclusies en aanbevelingen.
Download hier de nieuwsbrief.
